Rối loạn tim mạch, tiểu đường, cao huyết áp, xương khớp, thậm chí ung thư… là những bệnh lý thường xuất hiện ở người thừa cân, béo phì.
Thói quen ăn uống nhiều chất béo, đồ ngọt, lạm dụng thức ăn nhanh giàu năng lượng, cộng thêm lối sống công nghiệp gấp gáp, ít vận động… khiến số người thừa cân, béo phì ngày càng gia tăng và kéo theo hàng loạt nguy cơ bệnh tật. Sự tích tụ và tăng sinh quá mức khối lượng "mỡ trắng" trong cơ thể chính là cơ chế dẫn tới tình trạng này.
Báo cáo của Viện Dinh dưỡng Quốc gia năm 2013 cho thấy, Việt Nam có khoảng 7,3 triệu người thừa cân, béo phì (chiếm hơn 8% dân số). Tại các thành phố lớn, con số này còn lớn hơn, điển hình như TP HCM với tỷ lệ lên tới 40%.
Bệnh tim mạch
Béo phì và tim mạch có mối liên hệ rất chặt chẽ. Nghiên cứu của Đại học Manchester (Anh) cho thấy, những người có vòng eo vượt chuẩn (nam >90 cm, nữ >80 cm) có nguy cơ bị nhồi máu cơ tim cao hơn 55%. Nguyên nhân là do Cholesterol phân tử tỷ trọng thấp (LDL-C) bám vào lòng mạch máu, gây xơ hóa mạch, tăng huyết áp, hẹp lòng mạch, tắc nghẽn máu dẫn đến đột quỵ. Ở người béo phì, cứ 1kg mỡ thừa làm tăng tổng hợp 20mg cholesterol/ngày.
Đáng lo ngại, vấn nạn béo phì và tim mạch tại Việt Nam đang gia tăng chóng mặt và có xu hướng trẻ hóa. Thống kê của Hội Thần kinh học Việt Nam cho hay, mỗi năm, Việt Nam có trên 200.000 ca đột quỵ và khoảng 10 triệu người mắc bệnh tăng huyết áp. Trong đó, có không ít trường hợp đột tử dưới 30 tuổi.
Tiểu đường và các hội chứng chuyển hóa
Đtháo đường Type II ở người thừa cân, béo phì là do các khối mỡ, đặc biệt là mỡ bụng bài tiết ra yếu tố đề kháng Insulin. Số liệu của Hội Nội tiết và Đái tháo đường Việt Nam mới đây cho thấy, hiện có khoảng 5 triệu người Việt bị đái tháo đường, chiếm 5,7% dân số. Trong đó, phổ biến xảy ra ở những người béo bụng – một kiểu béo phì đặc trưng ở khu vực Châu Á.
cân còn khiến mỡ bám vào các quai ruột, khiến người bệnh bị táo bón, dễ sinh ra bệnh trĩ. Sự ứ đọng phân và các sản phẩm độc hại có thể gây bệnh ung thư đại tràng. Nếu mỡ bám vào gan gây gan nhiễm mỡ, xơ gan. Ngoài ra, rối loạn chuyển hóa mỡ cũng có thể sinh ra sỏi mật, rối loạn mỡ máu và tăng acid uric gây bệnh gút…
Rối loạn nội tiết và các bệnh lý khác
Con gái béo phì thường bị rối loạn kinh nguyệt, béo phì độ II thường mất kinh. Phụ nữ béo phì cũng khó có thai, đẻ khó. Riêng nam giới béo phì, đặc biệt béo bụng, thường bị yếu sinh lý và giảm chất lượng tinh trùng, nguy cơ vô sinh cao.
Ngoài ra, mỡ trắng tăng còn gây ra những bệnh lý khác liên quan đến hô hấp (chứng ngưng thở khi ngủ), xương khớp, da, suy giảm trí nhớ và bệnh ung thư (ung thư vú, tử cung ở nữ và ung thư đại tràng, gan mật, tuyến tiền liệt ở nam giới)…
Để phòng tránh những biến chứng nguy hiểm do béo phì gây ra, trước tiên cần chủ động giảm cân. Đồng thời, nên ngăn chặn sớm mỡ trắng – “thủ phạm” gây nên tình trạng này. Dưới tiến bộ sinh học phân tử, tế bào mỡ trắng đã được “giải mã”. Các nghiên cứu đã phát hiện ra sự hiện diện và hoạt động mạnh của thụ thể PPARγ – “kẻ tiếp tay” cho tế bào mỡ trắng và Perilipin – một loại protein nằm trên giọt mỡ, ngăn cản sự ly giải mỡ của men lipase. Những phát hiện này đã mở ra hướng hỗ trợ khắc phục bệnh béo phì bằng cách tác động trực tiếp vào quá trình sinh trưởng và phát triển của mỡ trắng. Sau thời gian thử nghiệm, Trung tâm nghiên cứu InterHealth Nutraceuticals (Mỹ) đãtìm thấy các tinh chất thiên nhiên từ Belaunja và Mangastin có tác dụng giảm tích tụ và tăng ly giải mỡ trắng một cách an toàn và hiệu quả. Chính hai hoạt chất sinh học 7-Hydroxy-Frullanolide, Alpha-Mangostin trong Belaunja và Mangastin đã làm giảm hoạt động của PPARγ, ngăn tế bào mỡ mới hình thành. Đồng thời, hạn chế Perilipin, giúp men lipase tiếp cận và ly giải giọt mỡ. Qua đó, giúp giảm kích thước mỡ trắng tại eo, bụng, đùi… Nghiên cứu lâm sàng về Belaunja và Mangastin được trường Đại học California Davis (Mỹ) công bố, cũng cho thấy hiệu quả rõ rệt trong việc giảm cân và các chỉ số BMI, vòng eo, hông sau 2 – 8 tuần sử dụng.
Để tinh chất thiên nhiên Belaunja và Mangastin phát huy tác dụng giảm cân hiệu quả cao nhất, nên xây dựng chế độ dinh dưỡng hợp lý và tập luyện thể dục đều đặn. Đây chính là “3 nguyên tắc vàng” giúp kiểm soát mỡ trắng và hỗ trợ phòng ngừa hiệu quả các nguy cơ bệnh tật từ thừa cân, béo phì.
Thạc sĩ Trần Huân
Với 30% dân số thế giới (tức khoảng 2,1 tỷ người) đang phải đối mặt với tình trạng thừa cân, béo phì, thật dễ hiểu khi người ta coi đây là một “đại dịch” mới của thế kỷ 21. Bạn hãy tham khảo thêm tại "Ngăn Ngừa Sớm Gánh Nặng Bệnh Tật Từ “Đại Dịch” Béo Phì"
Sản xuất tại Công ty St. Paul Brands, Mỹ
